 |
Tầng trên của tên lửa H-IIA Nhật Bản, chụp từ quỹ đạo (Ảnh Astroscale) |
Theo Live Science, một công ty tư nhân Nhật Bản đã chụp được bức ảnh cận cảnh đầu tiên trên thế giới về một mảnh rác vũ trụ bằng cách đặt một vệ tinh khác bên cạnh nó trên quỹ đạo. Bức ảnh chụp quỹ đạo này là bước đầu tiên trong sứ mệnh của Nhật Bản nhằm thu giữ và tiêu diệt những mảnh rác vũ trụ tiềm ẩn nguy hiểm đang che phủ bầu trời của chúng ta.
Vậy rác vũ trụ từ đâu mà có?
Trước đây, không gian như một biên giới rộng lớn, trống trải. Nhưng kể từ khi vệ tinh đầu tiên được phóng vào năm 1957, không gian xung quanh hành tinh của chúng ta ngày càng đông đúc hơn. Rác vũ trụ do con người tạo ra bao gồm các tầng tên lửa đã qua sử dụng, các vệ tinh ngừng hoạt động, nhiên liệu đông lạnh và các vết sơn. Trong hơn 7 thập kỷ qua, rác vũ trụ đã tích tụ đều đặn trên quỹ đạo Trái đất. Giờ đây, ngành công nghiệp vũ trụ đang cố gắng tìm cách loại bỏ nó.
Theo thống kê, hiện có hơn 9.900 tấn rác vũ trụ đang lơ lửng trên quỹ đạo Trái đất. Mảnh vỡ đó thực sự là một bãi mìn cho các vệ tinh và tàu vũ trụ mới phóng. Nó nguy hiểm đến mức, ngay cả một mảnh vụn nhỏ cũng có thể xé toang một lỗ xuyên qua tàu vũ trụ với quán tính đủ lớn. Nó thậm chí có thể gây ra mối đe dọa cho con người trên mặt đất khi rơi khỏi quỹ đạo.
Và các mảnh vụn không gian ở trên quỹ đạo càng lâu thì số lượng càng nhiều. Sự va chạm giữa các vệ tinh không còn tồn tại hoặc các bộ phận của tên lửa có thể vỡ các mảnh vỡ lớn hơn thành các mảnh nhỏ hơn, khiến các mảnh vỡ khó theo dõi hơn và tăng khả năng chúng va vào một vệ tinh đang hoạt động.
Theo Live Science, các cơ quan không gian trên khắp thế giới rất quan tâm đến việc dọn dẹp số rác trôi nổi đó, trước khi nó làm hỏng các tàu vũ trụ đang hoạt động. Một công ty tư nhân Nhật Bản gần đây đã thực hiện một số bước đi đầu tiên.
Cụ thể, vào giữa tháng 4, một tàu vũ trụ do công ty vũ trụ tư nhân Astroscale phóng đã xác định, tiếp cận và chụp ảnh thành công một mảnh vụn lớn trên quỹ đạo – tầng trên của tên lửa H-IIA của Nhật Bản đã bay vòng quanh Trái đất từ năm 2009. Cuộc trình diễn nhằm thử nghiệm khả năng của tàu di chuyển đủ gần một mảnh rác vũ trụ để bắt giữ nó mà không đâm vào nó. Nhìn chung, nhiệm vụ đã thành công, tạo tiền đề cho các nhiệm vụ loại bỏ trong tương lai.
Cột mốc quan trọng này đã mang lại cho Astroscale sự hợp tác với sáng kiến Trình diễn loại bỏ mảnh vỡ thương mại của Cơ quan thám hiểm hàng không vũ trụ Nhật Bản (JAXA). Công ty hiện đang lên kế hoạch cho giai đoạn thứ hai của sứ mệnh, nhằm mục đích loại bỏ một mảnh vỡ, sử dụng một cánh tay robot gắn vào tàu để đẩy các mảnh vỡ rơi xuống bầu khí quyển Trái đất một cách bốc lửa.
Theo Live Science, JAXA không phải là cơ quan vũ trụ duy nhất tìm cách làm sạch quỹ đạo Trái đất. Cơ quan Vũ trụ Châu Âu (ESA) cũng đang thực hiện sứ mệnh loại bỏ mảnh vụn không gian đang hoạt động có tên ClearSpace-1, dự kiến phóng vào năm 2025.
NASA hiện đang phát triển chương trình loại bỏ mảnh vỡ của riêng mình với sự hợp tác của 6 công ty vũ trụ tư nhân Hoa Kỳ. Và chi nhánh tại Vương quốc Anh của Astroscale cũng có kế hoạch triển khai sứ mệnh dọn dẹp vào cuối năm tới.
