Nghiên cứu, với sự tham gia của hơn 620 nhân viên dịch vụ ăn uống và lưu trú, đã phát hiện ra rằng "nỗi ám ảnh robot" - đặc biệt là nỗi sợ rằng robot và công nghệ sẽ đảm nhận công việc của con người - làm tăng sự bất ổn và căng thẳng trong công việc của người lao động, dẫn đến ý định rời bỏ công việc của họ nhiều hơn.
Tác động rõ rệt hơn với những nhân viên có kinh nghiệm thực tế làm việc với công nghệ robot. Nó cũng ảnh hưởng đến các nhà quản lý bên cạnh các nhân viên tuyến đầu. Những phát hiện này đã được công bố trên Tạp chí Quốc tế về Quản lý Khách sạn Đương đại.
 |
Robot và AI ngày càng tiện ích nhờ vào sự phát triển của công nghệ. |
Tác giả chính Bamboo Chen, nhà nghiên cứu Trường Cao đẳng Kinh doanh Carson của WSU (Đại học Washington - Mỹ), cho biết: “Tỷ lệ luân chuyển trong ngành khách sạn nằm trong số cao nhất trong tất cả các lĩnh vực phi nông nghiệp, vì vậy đây là vấn đề mà các công ty cần phải xem xét nghiêm túc”.
Những phát hiện này dường như nhất quán giữa các lĩnh vực và giữa cả nhân viên và người quản lý tuyến đầu. Đối với tất cả mọi người, bất kể vị trí hoặc lĩnh vực của họ, nỗi ám ảnh về robot có tác động thực sự.
Các ngành dịch vụ ăn uống và lưu trú bị ảnh hưởng đặc biệt nặng nề do lệnh đóng cửa do đại dịch và nhiều doanh nghiệp vẫn đang gặp khó khăn trong việc tìm đủ nhân công. Ví dụ, lực lượng lao động lưu trú vào tháng 4 năm 2024 vẫn thấp hơn 9,2% so với tháng 2 năm 2020, theo Cục Thống kê Lao động Hoa Kỳ. Tình trạng thiếu lao động đang diễn ra đã truyền cảm hứng cho một số nhà tuyển dụng chuyển sang sử dụng công nghệ robot để lấp đầy khoảng trống.
Trong khi các nghiên cứu khác tập trung vào sự thoải mái của khách hàng khi sử dụng robot thì nghiên cứu này lại tập trung vào tác động của công nghệ này đến việc người lao động khiến họ bỏ việc.
 |
Một nỗi ám ảnh rằng con người sẽ bị mất việc vì robot đang được hình thành. |
Chen và đồng nghiệp của WSU Ruying Cai đã khảo sát 321 nhân viên dịch vụ lưu trú và thực phẩm trên khắp nước Mỹ, đặt nhiều câu hỏi về công việc và thái độ của họ đối với robot. Cuộc khảo sát đã định nghĩa "robot" một cách rộng rãi để bao gồm một loạt công nghệ robot và tự động hóa, chẳng hạn như máy chủ robot giống con người và cánh tay robot tự động cũng như các ki-ốt tự phục vụ tự động và thiết bị để bàn.
Phân tích dữ liệu khảo sát, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng mức độ ám ảnh robot cao hơn có liên quan đến cảm giác bất an và căng thẳng trong công việc cao hơn - điều này sau đó tương quan với "ý định nghỉ việc" hoặc kế hoạch rời bỏ công việc của người lao động.
Những nỗi sợ hãi đó không giảm đi khi đã quen thuộc: những nhân viên gắn bó thực tế hơn với công nghệ robot trong công việc hàng ngày của họ có nỗi lo sợ cao hơn rằng nó sẽ khiến con người trở nên lỗi thời. Nhận thức cũng đóng một vai trò. Những nhân viên coi robot có năng lực và hiệu quả hơn cũng được xếp hạng cao hơn về ý định nghỉ việc.
 |
Không ai muốn làm một công việc mà có thể bị thay thế bất cứ lúc nào bởi máy móc. Họ tìm cách chuyển sang việc khác khiến cho sự thiếu lao động trở nên trầm trọng hơn. |
Chen cho biết, robot và tự động hóa có thể là những cách tốt để giúp tăng cường dịch vụ vì chúng có thể xử lý những công việc tẻ nhạt mà con người thường không thích làm, chẳng hạn như rửa bát hoặc xử lý hàng đống đồ giặt trong khách sạn.
Nhưng mối nguy hiểm sẽ đến nếu việc bổ sung robot khiến nhiều công nhân phải bỏ việc. Các tác giả chỉ ra rằng điều này có thể tạo ra một “vòng phản hồi tiêu cực” khiến tình trạng thiếu lao động trong nhiều lĩnh vực trở nên trầm trọng hơn.
Chen khuyến nghị người sử dụng lao động không chỉ truyền đạt những lợi ích mà cả những hạn chế của công nghệ - và đặc biệt nhấn mạnh vào vai trò của con người.
Ông nói: “Khi bạn giới thiệu một công nghệ mới, hãy đảm bảo không chỉ tập trung vào mức độ tốt hay hiệu quả của nó. Thay vào đó, hãy tập trung vào cách con người và công nghệ có thể làm việc cùng nhau”.
